Hệ thống điều hòa không khí (HVAC) là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo môi trường phòng sạch đạt tiêu chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm, áp suất và nồng độ hạt bụi. Việc thiết kế đúng hệ thống HVAC sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bẩn, ổn định điều kiện vận hành và tối ưu hóa năng lượng. Dưới đây là những lưu ý chính cần quan tâm khi thiết kế điều hòa cho phòng sạch.
Phân biệt hệ thống HVAC và bộ xử lý không khí (AHU)
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hệ thống HVAC và bộ xử lý không khí (AHU). AHU thực chất chỉ là một phần của hệ thống HVAC, nơi không khí được làm nóng, làm mát và lọc. Nó bao gồm các thành phần như cuộn dây làm mát DX, cuộn dây nước lạnh, cuộn dây nhiệt điện hoặc nước nóng, và máy tạo độ ẩm. Trong khi đó, hệ thống HVAC bao gồm toàn bộ cấu trúc hoàn chỉnh, từ AHU, ống dẫn, bộ khuếch tán, bộ lọc HEPA, đến hệ thống hồi không khí và bộ điều khiển giám sát.
Hệ thống HVAC đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của phòng sạch. Tuy nhiên, nhiều khách hàng thường không chú trọng đúng mức đến nó. Thực tế, HVAC là hệ thống phức tạp và quan trọng nhất trong phòng sạch vì nó đảm bảo kiểm soát chất lượng không khí, nhiệt độ, độ ẩm và áp suất theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Mục tiêu của bài viết này là giúp đơn giản hóa các khái niệm về HVAC trong phòng sạch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi giữa khách hàng và nhà cung cấp khi triển khai dự án phòng sạch trong tương lai.
4 Lưu ý chính khi thiết kế điều hòa phòng sạch
Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm
Việc kiểm soát chính xác nhiệt độ và độ ẩm là rất quan trọng, đặc biệt với những ngành như dược phẩm, điện tử và y tế, nơi các yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm.
- Nhiệt độ: Cần duy trì trong khoảng từ 20–24°C tùy theo ngành ứng dụng. Ví dụ, sản xuất dược phẩm yêu cầu mức nhiệt ổn định khoảng 20–22°C.
- Độ ẩm: Được kiểm soát trong khoảng 40–60% đối với phòng sạch dược phẩm và có thể thấp hơn (30–50%) trong ngành sản xuất linh kiện điện tử để tránh tĩnh điện.
Giải pháp:
- Sử dụng máy tạo ẩm và hệ thống hút ẩm tích hợp.
- Tích hợp cảm biến giám sát để đảm bảo các thông số luôn ổn định.
Kiểm soát luồng khí và áp suất không khí
Áp suất và luồng không khí cần được kiểm soát để đảm bảo không khí di chuyển theo hướng từ vùng sạch hơn đến vùng bẩn hơn.
- Áp suất dương: Ngăn không khí bẩn từ ngoài xâm nhập vào bên trong phòng sạch, đặc biệt quan trọng trong sản xuất dược phẩm và y tế.
- Áp suất âm: Được áp dụng trong phòng cách ly hoặc khu vực xử lý hóa chất để ngăn khí độc lan ra ngoài.
Giải pháp:
- Thiết kế hệ thống thông gió với các bộ lọc HEPA hoặc ULPA để loại bỏ hạt bụi.
- Đảm bảo tốc độ luồng khí phù hợp (ví dụ: từ 0.2 – 0.5 m/s) và bố trí cửa gió theo hướng di chuyển đã định sẵn.
Hiệu quả năng lượng và quản lý vận hành
Hệ thống HVAC cho phòng sạch cần hoạt động liên tục, tiêu tốn nhiều năng lượng. Do đó, tối ưu hóa năng lượng là yếu tố quan trọng trong thiết kế.
- Biến tần: Điều chỉnh tốc độ quạt và máy nén để giảm tiêu thụ điện khi nhu cầu giảm.
- Hệ thống thu hồi nhiệt: Tận dụng năng lượng từ luồng khí thải để làm mát hoặc sưởi ấm.
- BMS (Building Management System): Hệ thống quản lý tự động giúp giám sát và tối ưu hóa hoạt động HVAC.
Giải pháp:
- Sử dụng vật liệu cách nhiệt tốt để giảm thất thoát nhiệt.
- Thiết kế hệ thống thông minh, ưu tiên các giải pháp tự động hóa để tối ưu năng lượng và vận hành hiệu quả.
Dễ dàng bảo trì và nâng cấp
Phòng sạch yêu cầu bảo trì thường xuyên để duy trì hiệu suất và đảm bảo các thông số kỹ thuật luôn đạt chuẩn.
- Bảo trì định kỳ: Bộ lọc HEPA cần được thay thế theo chu kỳ để duy trì hiệu quả lọc.
- Khả năng mở rộng: Hệ thống HVAC cần được thiết kế linh hoạt để đáp ứng nhu cầu mở rộng hoặc thay đổi trong tương lai.
Giải pháp:
- Bố trí các điểm tiếp cận dễ dàng cho việc kiểm tra và bảo trì.
- Tích hợp cảnh báo tự động trong hệ thống BMS khi cần bảo trì hoặc có sự cố.
Thiết kế điều hòa cho phòng sạch đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các yếu tố kỹ thuật và quản lý để đáp ứng tiêu chuẩn vận hành khắt khe. Việc tập trung vào 4 yếu tố chính – kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, luồng khí và áp suất, tối ưu năng lượng, và khả năng bảo trì – sẽ giúp hệ thống vận hành hiệu quả, ổn định, đồng thời giảm thiểu chi phí lâu dài.
 |
Công ty TNHH Durate Việt Nam Hotline: 0971.722.247 Email: info@durate.com.vn Website: Durate.com.vn Factory: Số 22 Phúc Hậu, Thôn Quan Âm, Xã Bắc Hồng, Đông Anh, Hà Nội |
